الویت استراتژیک و الویت سرمایه‌گذاری؛ معیار انتخاب طرح‌های هم‌سرمایه‌گذاری
پارک علم و فناوری دانشگاه تهران وبینار ” هم‌سرمایه‌گذاری پارک‌ها و مراکز رشد استان تهران ” را با حضور مهندس مرضیه فراهانی، رئیس واحد تجاری‌سازی پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، مهندس محسن دیندار، رئیس گروه تجاری سازی دفتر برنامه ریزی امور فناوری وزارت عتف، دکتر محمد حسین رضوانیان، مدیر ارزیابی صندوق نوآوری و شکوفایی، روز دوشنبه ۱۹ آبان ماه برگزار کرد.
این وبینار به منظور آشنایی پارک‌ها، مراکز رشد و واحدهای فناور متقاضی سرمایه برگزار گردید تا بتواند با تشریح نحوه تامین مالی توسط صندوق نوآوری و شکوفایی و کارگزاری صندوق‌های عامل به سوالات سرمایه‌پذیران پاسخ دهد.
مهندس فراهانی ضمن اشاره به نمایشگاه هفته پژوهش سال ۹۹ بیان کرد: ” همزمان با نمایشگاه هفته پژوهش، صندوق نوآوری و شکوفایی با همکاری دفتر برنامه‌ریزی امور فناوری وزارت عتف اقدام به تأمین سرمایه برای واحدهای فناور مستقر در پارک‌ها و مراکز رشد می‌نمایند.” وی در ادامه افزود: ” در این طرح؛ تأمین سرمایه شرکت‌های متقاضی از طریق صندوق‌های عامل اجرایی می‌شود.”
دکتر رضوانیان ضمن معرفی صندوق نوآوری و شکوفایی، به شرح اهداف بخش سرمایه‌گذاری صندوق پرداخت و گفت: این اهداف اعم از: ورود مستقیم به بازار سرمایه‌گذاری خطرپذیر (عرضه)، تسهیل جذب منابع به بازار سرمایه‌گذاری خطرپذیر (تسهیل ورود بازیگران)، تکمیل ابزار و مدل‌های تامین مالی (توسعه نهادهای حرفه‌ای)، توسعه ابزار برای تکمیل زنجیره تامین مالی و بهبود کیفیت سرمایه‌گذاری(خروج) است.
وی در ادامه با پرداختن و ارائه برخی از خدمات بخش سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی شامل: هم‌سرمایه‌گذاری با صندوق‌های پژوهش فناوری، مشارکت در صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه و خصوصی، تامین مالی پروژه‌ای، ایجاد صندوق‌های پژوهش و فناوری، حمایت از انتشار اوراق، ضمانت سرمایه‌گذاری (اوراق فروش تبعی، بیمه اعتباری) ، مسیر همکاری و بهره‌برداری از خدمات صندوق را شفاف کرد.
مدیر ارزیابی صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای هم‌سرمایه‌گذاری با صندوق‌های پژوهش و فناوری و ساختار هم‌سرمایه گذاری تاکید کرد: در صورتی که یک واحد سرمایه‌گذاری توسط عامل انجام شود، ۴ برابر صندوق منابع در اختیار عامل قرار میدهد. وی ادامه داد: تعامل صندوق و عامل از طریق قرارداد مشارکت ایجاد می‌شود. این تعامل، از نوع مشارکت در سود و زیان در پایان دوره است.
رضوانیان از دو مدل مشارکت بین صندوق و عامل خبر داد.
۱. مشارکت دو جزئی: این روش از مشارکت بین صندوق و عامل به عنوان ارکان مشارکت خواهد بود. صندوق در این قالب حداکثر ۸۰ درصد نقدینگی مورد نیاز را تامین می‌کند و عامل نیز متعهد خواهد بود حداقل ۲۰ درصد از نقدینگی موردنیاز هر موضوع مشارکت را از منابع خود شخصا تامین کند.
۲. همکاری با بازیگران مختلف: پارک‌های علم و فناوری، شتابدهندهها، پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی می‌توانند به معرفی طرح‌های شرکت‌های خود بپردازند. طرح‌ها به یک صندوق عامل معرفی شود و در صورت پذیرفته شدن طرح؛ صندوق حداکثر ۸۰ درصد نقدینگی را تامین می‌کند و ۲۰ درصد منابع نیز توسط عامل و نهادهای همکار ( پارک‌ها، شتابدهندهها و….) به صورت مشترک تامین خواهد شد.
ایشان در ادامه با افزودن نکات تکمیلی و موارد مرتبط، تصویر واضحی از طرح هم‌سرمایه‌گذاری ارائه داد که به شرح زیر می‌باشد:
۱. نوع سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری صندوق و عامل صرفا نقدی است و هیچ یک آورده غیرنقدی ندارند. سهام / سهم‌الشرکه متعلق به صندوق در موضوع مشارکت، در مالکیت عامل خواهد بود.
۲. ماهیت ثبتی موضوع مشارکت: ماهیت حقوقی موضوع مشارکت، ترجیحا سهامی خاص است. در صورتی که ابعاد طرح قابل توجه نباشد و یا دلایل توجیهی برای سرمایه‌گذاری در طرح از طرف عامل ارائه شود، امکان مشارکت در طرح در قالب مشارکت مدنی نیز وجود دارد.
۳. نوع سرمایه: موضوع مشارکت باید ” دانش بنیان ” درصورتیکه عامل دانش بنیان باشد، الزامی بر دانش بنیان بودن موضوع مشارکت نیست. در حقیقت یکی از اجزا ( عامل، سرمایه‌پذیر و نهاد همکار) باید حتما دانش بنیان باشد.
۴. سبد سرمایه‌گذاری: حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای یک موضوع مشارکت در سبد پیشنهادی نمیتواند بیش از ۵۰ درصد کل سقف مشارکت یک عامل باشد. حداکثر ارزش مشارکت صندوق با یک عامل، محدود به سقف تعیین شده با آن عامل یا همان سقف مشارکت است.
۵. سرمایه‌گذاری مرحله به مرحله: تادیه سرمایه نقدی تعهدی عامل (و صندوق) به صورت مرحله به مرحله و منوط به تحویل خروجی‌های مورد انتظار از هر مرحله طرح خواهد بود. در صورت عدم تامین آورده نقدی سایر شرکا در هر مرحله یا عدم دستیابی موضوع مشارکت به خروجی‌های مورد انتظار، حق انصراف از ادامه مشارکت برای صندوق محفوظ است.
۶. دوره هم‌سرمایه‌گذاری: ترجیح صندوق مشارکت در موضوعاتی است که بازگشت سرمایه صندوق در ۵ سال رخ دهد اما این دوره قابل تمدید است.
۷. سود یا زیان طرفین مشارکت: صندوق در سود یا زیان مشارکت سهیم است.
رضوانیان برای تکمیل تصویر ذهنی مخاطبان از مدل هم‌سرمایه‌گذاری، گام‌های عملیاتی این مدل را شرح داد. در مرحله اول، نامه تقاضا به همراه فرم مشخصات عامل و مدارک مربوطه دریافت می‌شود، سپس سقف مشارکت عامل معین می‌شود. پس از دریافت طرح‌ها و ارزیابی آن‌ها، جمع بندی و توافق با عامل ضرورت می‌یابد در این مرحله، طرح در شورای سرمایه‌گذاری ارائه شده و در نهایت قرارداد هم‌سرمایه‌گذاری منعقد می‌شود.
رضوانیان از الویت استراتژیک ( مسئله محور ) و الویت فناوری ( آینده محور ) به عنوان معیارهای انتخاب طرح‌های هم‌سرمایه‌گذاری یاد کرد. وی گفته‌های خود را با شرح ضریب هم‌سرمایه‌گذاری تکمیل کرد. منظور از ضریب هم‌سرمایه‌گذاری، نسبت آورده نقد صندوق و عامل است. حداقل این ضریب ۱ به ۱ است و سقف آن ۱ به ۴ است. صندوق همواره از حداکثر این ضریب استفاده نمی‌کند و این ضریب را به عنوان یکی از ابزارهای سیاست‌گذاری مورد استفاده قرار میدهد.
مهندس محسن دیندار از نقش تسهیل‌گری و میانجی‌گری پارک‌های علم و فناوری صحبت کرد و در ادامه افزود: وزارت علوم،تحقیقات و فناوری، به عنوان متولی توسعه کارآفرینی و نوآوری کشور و دفتر برنامه‌ریزی وزارت عتف، برنامه‌های متنوعی را در حوزه تجاری سازی فناوری خواهند داشت. از جمله آن برگزاری سرویس فناوری و نوآوری، دوشنبه‌های استارتاپی و… است.
دیندار تاکید کرد: ” پارک‌های علم و فناوری ، مراکز رشد، صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق‌های پژوهش و فناوری بایستی با همکاری با یکدیگر و در کنار هم بودن، قادر به ارائه خدمات خوبی به واحدهای فناور باشند.
مهندس دیندار از دو هفته طلایی خبر داد. وی گفت: دو هفته طلایی پیش روی پارک‌های علم و فناوری است. لازم است واحدهای فناور و طرح‌های ارزشمند توسط پارک‌ها شناسایی شوند. پس از بررسی و ارزیابی طرح‌های معرفی شده در صندوق نوآوری و شکوفایی، تهیه مطالعات امکان سنجی (FS) طرح‌ها ضرورت می‌یابد.در حوزه تهیه و انجام مطالعات امکان سنجی، پارک‌ها راهنما و مشاور خوبی برای صاحبان طرح و واحدهای فناور هستند. معرفی فناوری‌های باارزش و همراهی واحدهای فناور برای حضور در طرح هم‌سرمایه‌گذاری، همان نقش تسهیل‌گری و میانجی‌گری پارک‌های علم و فناوری است.
وبینار هم‌سرمایه‌گذاری پارک‌ها و مراکز رشد استان تهران با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار شد.
