5S؛ روشی برای داشتن یک زندگی بدون استرس
روش 5S:
قدم اول (طبقه‌بندی کردن): از شر تمام وسایل غیرضروری راحت شوید، فقط وسایل ضروری را نگه دارید.
قدم دوم (منظم‌کردن): براساس دسترسی راحت وسایلتان را منظم کنید، هرچیزی را در جای مخصوص خود بگذارید.
قدم سوم (پاکیزه‌سازی): برای تمیزسازی زمان‌بندی داشته باشید و در زمان مشخص وسایلتان را گردگیری و تمیز کنید.
قدم چهارم (استانداردسازی): یک روتین جهت تمیز و مرتب کردن در نظر بگیرید.
قدم پنجم (تداوم داشتن): به برنامه زمانی 5s که به وجود آوردید، بچسبید و تداوم داشته باشید.
در خانه:
۱. به تمام اتاق‌های خانه‌تان سر بزنید و تصمیم بگیرید چه چیزهایی باید بروند و چه چیزهایی باید بمانند.
این دو سوال را پاسخ دهید:
• آیا در من لذتی ایجاد می‌کند؟
• به وجود آورنده عادتی خوب است یا بد؟
با خودتان صادق باشید، اگر در زندگیتان ارزشی ایجاد نمی‌کند، از شر آن خلاص شوید.
۲.برای هر وسایلی در منزلتان جایی در نظر بگیرید.
پیشنهاد:
• لیستی از وسایلی که جایی برایشان ندارید تهیه کنید(کلید، کیف‌پول،…).
• همین امروز برای هرکدامشان یک جایی مشخص کنید.
• وسایلی را که روزانه به آنها نیاز پیدا می‌کنید در دسترس بگذارید و وسایل که کمتر به آنها نیاز دارید را در محل‌هایی با دسترسی سخت‌‌تر قرار دهید.
۳.وسایلتان را مرتب کنید چون ظاهر به‌هم‌ریخته، در زندگیتان بی‌نظمی ایجاد خواهد کرد.
فرض کنید چه اتفاقی می‌افتد اگر فقط یک ظرف غذای کثیف را در ظرفشویی رها کنید. همیشه بی‌انظباتی راحت‌تر است.
در نظر داشته باشید که یک فضای تمیز و مرتب در نحوه تفکر شما تأثیرگذار است.
۴. باید به مرحله‌ای برسید که به طور خودکار پاکیزه‌سازی کنید.
بهترین استراتژی:
• از یک برنامه زمان‌بندی شده برای پاکیزه‌سازی پیروی کنید.
• در برنامه روزانتان ۱۵ دقیقه برای تمیزکاری در نظر بگیرید و در هفته، ۱ ساعت تمیزکاری درست و حسابی داشته باشید.
• اگر در توانتان هست، از یک سرویس خدماتی جهت تمیزکاری بهره ببرید.
۵. “وقتی تمیز شد می‌تونی بری”
پیشنهاداتی به خانواده‌هایی که صاحب فرزند هستند:
• به فرزنداتان آموزش دهید. مسئولیت یکسری وسایل کم یا بی‌اهمیت را بر عهده آنها بگذارید.
• فضایی که در آن کار می‌کنید، استراحت می‌کنید، غذا می‌خورید و تفریح می‌کنید را از یکدیگر جدا کنید.
• یک روتین کوتاه اما روزانه را به همراه خانواده برای پاکیزه‌سازی مشخص کنید.
در محل کار:
۱. محل کارتان را منظم نگه‌دارید، حتی فایل‌های روی سیستمی که از آن استفاده می‌کنید.
یک میز منظم یعنی یک فکر منظم:
• در انتهای هر روز کاری ۵ دقیقه را به مرتب کردن بهم ریختگی‌ها اختصاص دهید.
• ایمیل‌های غیرضروری را دنبال نکنید.
• یک روتین هفتگی و ماهانه جهت پاک کردن فایل‌های بلااستفاده، نامربوط و قدیمی در نظر بگیرید.
۲.برای هر چیزی یک فضا اختصاص دهید.
• برای هرکدام از وسایلی که دارید محلی در نظر بگیرید.
• وسایلی که به صورت مداوم از آنها استفاده می‌کنید(مانند: خودکار، دفترچه و …) را در دسترس قرار دهید.
• میزکارتان را در هر صورت مرتب نگه‌دارید، به هیچ وجه اجازه ندهید که دچار به‌هم ریختگی شود.
۳. برای تمیزکاری در محل کارتان نیز زمانی در نظر بگیرید.
• وسایل و سیستمی که از آن استفاده می‌کنید را در انتهای هر روز تمیز کنید.
• برای محل کارتان یک جارو برقی و حداقل یک گیاه در نظر بگیرید.
• درصورت پایبند بودن به تمیزی و نظم در محل کار طی ماه، به خودتان جایزه بدهید.
۴. یک روتین بسازید.
• روزتان را با یک سازماندهی ۲ دقیقه‌ای انجام دهید. چک کنید تا هر چیزی در سر جای خودش باشد.
• برای زمان‌های تمیزکاری که تعیین کرده‌اید، یک یادآور بر روی گوشی خود تنظیم کنید.
• آخر هفته‌ها محل کارتان را برای هفته بعدی آماده کنید.
۵. این موضوع را تبدیل به عادت کنید.
• اگر در طول هفته به روتین تمیزکاریتان پایبند بودید، در انتهای هفته به خود جایزه بدهید.
• یک چک لیست کوچک از 5S تهیه کنید، در جلوی دید بر روی میزتان قرار دهید.
• به فلسفه “وقتی تمیز شد می‌تونی بری، پایبند باشید” (مانند آشپزی که در هنگام کار باید آشپزخانه‌اش تمیز باشد).
ترجمه و تولید محتوا: بابک رشیدی؛ کارشناس روابط عمومی پارک علم و فناوری دانشگاه تهران
طراح: مهسا علی آقا؛ کارشناس روابط عمومی پارک علم و فناوری دانشگاه تهران
