نیچ مارکت (Niche market) به زبان ساده
گوشه بازار یا نیچ مارکت چیست؟
نیچ مارکت، یک بخش متمرکز و هدف‌گیری شده از بازار کلی است در آن محصولات و خدمات مخصوص به فروش می رسند. انتخاب یک بازار نیچ و تمرکز بر آن، مزایای رقابتی بسیاری را در اختیار یک کسب و کار قرار میدهد.
درباره گوشه بازار چه می‌دانید؟
بازار نیچ بخشی از یک بازار بزرگتر است که الویت بندی و تقاضاهای خاص خود را دارد. شرکت‌ها با تمرکز بر یک گوشه بازار، پاسخ بهتری به نیاز گروه خاصی از مشتریان ارائه می‌دهند و عملکرد بهتری نسبت به رقبای خود که بر بازار گسترده تمرکز دارند، خواهند داشت. نیچ مارکت‌ها به عنوان راهی برای ایجاد وفاداری و سودآوری، از طریق تمرکز بر گروهی از مخاطبان توسط کسب وکارها دنبال می‌شود.
برای مثال؛ یک کارآفرین ممکن است به جای ارائه یک مجموعه کلی و معمولی از خدمات تمیزکاری، یک بازار نیچ، مانند پالیش کردن کف ساختمان‌ها را انتخاب و به آن بپردازد. یک کسب وکار دیگر در همان شهر و همان حوزه ممکن است بازار نیچ دیگری مانند استفاده از محصولات بهداشتی و تمیزکاری زیست تجزیه‌پذیر را انتخاب و پشتیبانی کند.
نکته: بازارها با هر اندازه‌ای که باشند همیشه دارای چند زیرشاخه هستند. با این وجود، تمامی نیچ مارکت‌های احتمالی، ارزش هدف‌گیری را نخواهند داشت.
سازوکار یک گوشه بازار چگونه است؟
رمز اصلی در خلق یک بازار نیچ، تحقیق و بررسی است. کسب وکارها با انجام تحقیقات در حوزه بازارهای نیچ، از بازارهای منحصربه فرد موجود و همچنین حوزه‌های جدید قابل توسعه آگاهی می‌یابند.
هنگامیکه بازار بالقوه‌ای را پیدا کردید، ضروریست که سودآوری در این بازار را نیز بررسی کنید. اگر برای این بازار بالقوه، هیچ رقیبی وجود نداشته باشد، ممکن است نشانه این باشد که سودآوری و ارزش تلاش ندارد ، به همین منظور مورد توجه کسب وکارها قرار نگرفته است. اما اگر با تعداد کمی از محصولات و خدمات مشابه مواجه شدید، این می‌تواند نشانه سودآوری بالقوه ایده شما باشد.
یکی از فوت و فن‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری در بازارهای نیچ، یافتن و یا توسعه بخشی از بازار است که مشتریانش در دسترس هستند، فضایی برای رشد دارد و رقبای قدرتمند و مسلط ندارد.
بازار نیچ را می‌توان براساس طیفی از عوامل مختلف تعریف کرد؛ متداول‌ترین این عوامل عبارتند از:
• ارزش‌ها
• علایق و سرگرمی‌ها
• جغرافیا
• قیمت
• درآمد
• کیفیت
نکته: سودآوری بازار نیچ به برآوردن کردن نیاز مخاطبان هدف با در نظر داشتن تخصص، تضمین کیفیت و ارتباط با مخاطبان بستگی دارد.
مزایای گوشه بازار یا نیچ
• کاهش رقابت
• فعالیت‌های کسب وکاری متمرکز
• ارائه تخصص
• ایجاد وفاداری به برند
هرچقدر محصولات و خدماتی که ارائه می‌دهید تخصصی و منحصربه فرد باشد، با رقبای کمتری روبه‌رو خواهید شد. این موضوع، شانس داشتن سهم بیشتری از بازار و رقابت قیمتی کمتر را برای کسب وکارها به همراه دارد. هدف قرار دادن گروه محدودی از مخاطبان، به کسب وکارها این امکان را میدهد تا تلاش خود را به رفع و تامین نیاز‌های خاص مشتری معطوف کنند.
فرض میکنیم شما کیف‌های کوله پشتی می‌فروشید، انواع بیشماری وجود دارد که می‌توانید ارائه دهید. شاید سعی کنید همه این مدل‌ها را تهیه کرده و عرضه کنید اما باید بدانید جلب و حفظ رضایت این طیف عظیم از مشتریان غیرممکن است.
حال فرض میکنیم بر روی عرضه کوله پشتی‌هایی مخصوص کوهنوردانی که به سفرهای چند روزه و یا کمپ‌های خارج از شهر علاقه دارند، تمرکز کرده‌اید. در اینجا، شاهد یک تلاش متمرکز برای ساخت و عرضه بهترین محصول ممکن برای مصرف کنندگان هستیم.
این تلاش متمرکز فرصتی است تا به عنوان متخصص در تولید و عرضه یک محصول یا خدمت منحصربه فرد شناخته شوید و احتمال اینکه توسط مشتریانتان به دیگران معرفی شوید، افزایش می‌یابد.
تحکیم موقعیت بازار نیچ این امکان را به کسب وکارها میدهد تا با اطمینان در بازارهای جدید و گسترده قدم بگذارند.
اگر مشتریان، شما را با کوله‌پشتی‌های کوهنوردی باکیفیت بالا به خاطر بیاورند، تصمیم ورود شما به بازار کیف‌های مدرسه با استقبال روبه‌رو خواهد شد و مردم به نام تجاری شما اعتماد خواهند کرد.
نقدی به بازار نیچ
یکی از معایب تمرکز بر بازارهای نیچ، وابستگی بیش از حد کسب وکارها به یک محصول یا خدمت است و این امر سبب می‌شود تا در مقابل تغییرات بازار و رشد راکد آسیب پذیر باشید.
از طرف دیگر، اگر موقعیت کسب وکار خود را موفقیت‌آمیز تلقی می‌کنید، به احتمال زیاد رقبایتان زیاد خواهد شد. هنگامیکه یک کسب وکارتان در بازار نیچ به سودآوری رسید، دیگران سریعا وارد این بازار خواهند شد.
در ادامه به معرفی یک بازار نیچ میپردازیم:
شرکت Lay’s؛ یکی از تولیدکنندگان بزرگ چیپس در امریکا، افزونه جالبی برای مرورگر کروم عرضه کرده که وقتی در هنگام تماشای ویدیوهای یوتوب شروع به خوردن چیپس کنید، این افزونه به طور خودکار زیرنویس ویدیوها رو فعال میکند.
اگر شما هنگام تماشای فیلم‌های یوتیوب، مشغول خوردن چیپس شوید، شنیدن صدای ویدئو سخت می‌شود. با تشخیص این مسئله؛شرکت Lay’s Vietnam دست به کار شد . افزونه‌ای را با یک هوش مصنوعی با بیش از ۱۷۸ ساعت صدای خوردن چیپس تمرین دادند. این افزونه با تشخیص صدای خرد شدن چیپس، زیرنویس ویدیو را فعال میکند، در نتیجه بینندگان می‌توانند میان وعده‌های خود را صرف کنند بدون آنکه چیزی از ویدیو خود را از دست بدهند
این ایده با همکاریHappiness Saigon، اتحادیه FCB و آژانس تولیدی Bliss Innovative Maker Studio اجرایی گردید.
در سال ۲۰۱۹ شرکت PepsiCo Vietnam نام تجاری را خود را به Lay’s تغییر داد. اما محصولات دیگر این شرکت مانند چاشنی‌ها و برخی میان وعده‌ها با نام قبلیشان Poca توزیع میشدند. از زمان تغییر نام تجاری، شرکت Lay’s احساس کرد که به ایجاد یک آگاهی مستمر و دائمی از برند و اطمینان از اینکه در ذهن مخاطب زنده مانده است، نیاز دارد. بهترین راه برای حضور در مهمترین لحظات مشتریان چیست؟
مدیرعامل و هم‌بنیانگذار Happiness Saigon، پاسخ میدهد:” چیپس خوردن هنگام تماشای فیلم یک رفتار جهانی است.”
این افزونه فقط از طریق تراشه‌ها کار میکند، این افزونه هوشمند، صداهای دیگر مانند افتادن قوطی بر روی میز را ثبت نمیکند.
این موضوع نشان میدهد که یک برند با سرمایه‌گذاری اندک تا چه اندازه می‌تواند بهبود و توسعه یابد، همچنین فرصتی عالی برای نشان دادن قدرت ایده و خلاقیت است.
